Borderline kişilik bozukluğu; bir kişinin düşünce ve algılama tarzında, insanlara karşı duygusal tepkilerinde ve ikili ilişkilerinde sorunlara yol açabilen bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın adı olan "borderline" kelimesi, "sınırda, belirsiz" anlamına gelir. Bunun sebebi, borderline kişilik bozukluğunun ilk tanımlandığı dönemde, nevroz ve psikoz olarak adlandırılan iki psikiyatrik durum arasında bir sınır olarak kabul edilmesidir.
Bu duygusal kontrol kaybı dürtüselliği artırabilir, kişinin kendisi hakkında nasıl hissettiğini etkileyebilir ve başkalarıyla olan ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir.
Borderline kişilik bozukluğu olan bireylerde ani ruh hali değişimleri gözlemlenebilir. Bu bozukluğa sahip kişiler sık sık, yaşamlarındaki rollerini, gerçek kimliklerini ve yaşama amacını sorgulayan düşüncelere kapılabilirler. Bu düşüncelerdeki hızlı değişim, kişinin değer yargılarının ve ilgi alanlarının da değişmesine yol açar.
Borderline bozukluğu olan kişiler, olayları ve durumları keskin bir şekilde değerlendirirler. Onlara göre bir olay ya çok iyi ya da çok kötüdür, ortası yoktur. Borderline bozukluğu olan kişilerin insanlar hakkındaki düşünceleri de sebepsiz yere hızla değişebilir. Bir gün çok samimi bir arkadaş olarak gördükleri birine, ertesi gün bir düşman gibi davranabilirler. Bu nedenle, bu kişilerin insanlarla olan ilişkileri istikrarsızdır. Bunun yanı sıra, bu kişiler ikili ilişkilerde yoğun duygular hissedebilir ve abartılı davranışlar sergileyebilirler.
Neden olur?
Araştırmacılar Borderline Kişilik Bozukluğuna neyin sebep olduğunu tam olarak belirleyememişlerdir ancak bu bozukluğun sebebini tek bir nedene bağlamazlar. Genetik, çevre ve sosyal faktörlerin bu hastalığın gelişiminde etkili olabileceğini öne sürmektedirler.
Aile: Daha önce aileden birinin benzer bir bozukluğa veya psikiyatrik bozukluğa sahip olması Borderline Kişilik Bozukluğunun gelişmesinde etkili olabilmektedir. Ebeveyn veya kardeş gibi yakın bir aile üyesi olan kişilerde psikolojik bir bozukluk öyküsü olan kişilerde Borderline Kişilik Bozukluğu geliştirme riski daha yüksek olabilir.
Çevresel Faktörler: Borderline Kişilik Bozukluğuna sahip bir çok kişi suistimal, istismar terk edilme travmatik bir yaşam olayı deneyimlemektedir.
Beyin yapısı ve işlevi: Araştırmalar, borderline kişilik bozukluğu olan kişilerin beyinde yapısal ve işlevsel değişikliklere sahip olabileceğini göstermektedir, özellikle de dürtüleri ve duygu düzenlemesini kontrol eden alanlar olan amigdala ve hipokampus gibi. Ancak, bu değişikliklerin bozukluğa yol açıp açmadığı veya bozukluktan kaynaklanıp kaynaklanmadığı net değildir.
Nasıl Tespit ve Tedavi edilir?
Psikoloji alanında uzmanlaşmış lisanslı profesyoneller, psikolog veya psikiyatrist gibi, kişinin şu an yaşadığı semptomları, hastanın hayat ve aile öyküsünü ve tıbbi geçmişini detaylı bir şekilde inceledikten sonra Borderline Kişilik Bozukluğu teşhisi koyabilir.
Psikoterapi, Borderline Kişilik Bozukluğuna sahip olan bireyler için etkili yöntemlerden biridir. Psikiyatrist incelemesi ve ilaç tedavisi de etkili yöntemlerden biridir. Her ikisinin, ilaçla birlikte psikoterapinin birlikte devam etmesi oldukça etkili bir yöntem olabilmektedir.
Deren Kansak
Comments