Biz insanlar bilgilerimizi gruplandırarak aklımızda tutarız ve genellikle duygular için de iyi ve kötü olmak üzere iki grubumuz vardır. Sevinç, heyecan gibi duygular genellikle pozitif ve iyi grubunda yer alırken öfke, korku gibi duygular negatif ve kötü olarak nitelendirilebilir. Bu gruplandırmaya bağlı olarak, insanlar günlük hayatlarından sinirlenmenin ve öfkelenmenin hissedilmemesi gereken duygular olarak görebilirler. Fakat bu durum tam olarak doğru değildir ve bu duyguyu yaşamayıp bastırmaya çalışmak bazen daha büyük sorunlara yol açabilir. Bu yazıda öfke duygusuna biraz daha yakından odaklanacağız.
Öfke Nedir?
Öfke, günlük hayatta deneyimlediğimiz stres, haksızlık, hayal kırıklığı gibi negatif durumlarda yoğunlaşabilen bir duygudur. Örneğin, patronunuzun mesai ücretinizi vermemesi ve sizin hakkınızı yemesi sizi öfkelendirilebilir veya yağmurlu bir kış gününde yanınızdan geçen arabanın üzerinize su sıçratması ve sizi sırılsıklam yapması karşısında öfkelenebilirsiniz. Bu tarz durumlarda öfkelenmek gayet doğaldır ve bu tarz durumlarda öfkenin hissedilmesi beklenir. Doğal olan ve engellenemez bir şey nasıl olur da kötü ve bastırılması gereken bir hal alabilir? Aslında, öfkenin kendisinden ziyade öfke sonucundaki davranışlarımız, kötü ve yapılmaması gereken şeyler olarak nitelendirilebilir. Mesela, örneğimizdeki gibi mesai ücretinizi alamadınız ve bunun sonucunda öfkelendiniz. Gidip patronunuzla kavga da edebilirsiniz veya hakkınızı aramak için mahkemeye de başvurabilirsiniz. İki davranışın da tetikleyicisi öfkenizdi, fakat birinin sonucu iyi olurken birinin sonucu kötü oldu. Bu durumda kötü olan öfke midir yoksa ona verdiğimiz tepki mi?
Öfke Bastırılmalı mı?
Yaygın inanışın tersine öfke bastırılmamalı, tam tersine öfkeyi bastırmak ileride daha büyük patlamalara yol açarak daha negatif sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle öfke duygusu yoğunlaştığında bastırmak yerine deneyimlenmeli ve kontrol altına alınmalıdır.
Öfkenin Sağlıklı Dışa Vurumu?
Öfkenin sağlıklı dışa vurumu aslında duygu ve düşüncelerimizi etkili bir şekilde ifade edebilmemizden geçer. Etkili bir dışa vurum için bu adımlar takip edilebilir:
· Öncelikle öfkenin farkına varmalı ve varlığını kabul etmeliyiz. Bu adım bizim öfkenin kaynağını bulmamızda en önemli adımlardandır.
· Duygusal yoğunluk esnasında öfkenize tam olarak neyin sebep olduğunu anlamayabilirsiniz bu nedenle geri adım atıp derin nefesler alarak vücudunuzu rahatlatabilirsiniz. Beyne gönderdiğiniz oksijen miktarı artacağı için öfkenizin kaynağını bulmanız daha da kolaylaşabilir.
· Öfkenizin kaynağını bulduktan sonra ifade ediş biçiminiz önemlidir. Karşınızdaki kişiyi suçlayıp onu savunmaya geçirmek yerine, sadece durum veya olay sonucunda ne hissettiğinizi açıkça belirtebilirsiniz. Mesai ücreti örneğimize dönersek, patronunuza emeğinizin karşılığınızı alamadığınızı ve bu durum karşısında nasıl hissettiğinizi anlatabilirsiniz. Eğer patronunuz size değer veriyorsa ve duygularınızı önemsiyorsa, dediklerinize kulak verecektir.
· Öfkeniz aslında sizi harekete geçiren itici bir güç olarak da görülebilir. Fakat, hareketin yönünü belirlemek sizin elinizdedir. Yani, patronunuzla kavga etmek yerine sorun için çözüm üretmeye odaklanabilirsiniz.
· Ne yaparsak yapalım hayatta çözemeyeceğimiz ve bizi öfkelendiren sorunlar olabilir. Böyle durumlarda fiziksel ve zihinsel egzersizler rahatlamanıza yardımcı olabilir ve yoğun duygularla yanlış kararlar vermenizi engelleyebilir.
KEREM SABRİ GÖKSEL
Commenti